De warmtepomp is momenteel één van de meest milieuvriendelijke manieren om een woning te verwarmen. Warmtepompen halen 80% van hun energie uit de omgeving (aarde, water en lucht), waardoor je niet alleen het milieu een handje helpt maar ook je portemonnee. Zo ligt het verbruik maar liefst 5x lager dan een traditionele verwarmingsketel! Lees hier meer over de soorten warmtepompen, hun rendement, prijs, installatie, premies in België en vooral: hoe werkt een warmtepomp precies?
Hoe werkt een warmtepomp?
Een warmtepomp werkt door warmte-energie uit de omgeving (lucht, bodem of grondwater) op te nemen met een koelmiddel dat verdampt bij lage temperaturen. De vier hoofdcomponenten in een warmtepomp zijn: verdamper, compressor, condensor en expansieventiel. Deze werken samen om warmte over te dragen aan het verwarmingssysteem van je woning.
Wat gebeurt er tijdens de verdamping?
Bij de verdamping komt het koelmiddel in contact met warmte van buitenaf (lucht, water of aarde) en verdampt het door het lage kookpunt. Deze damp bevat opgenomen warmte.
Wat doet de compressor met de damp?
De compressor verhoogt de druk van de damp, waardoor ook de temperatuur stijgt. Dit maakt de warmte bruikbaar voor verwarmingsdoeleinden.
Hoe geeft de condensor warmte af aan je woning?
In de condensor wordt de damp opnieuw vloeistof door warmteoverdracht richting water van het cv-systeem of sanitair water. De afgegeven warmte wordt zo gebruikt in radiatoren of vloerverwarming.
Wat is de functie van het expansieventiel?
Het expansieventiel verlaagt de druk van het koelmiddel nadat het warmte heeft afgegeven, zodat het terug kan verdampen en de cyclus opnieuw begint.
Welke soorten warmtepompen bestaan er in België?
De types warmtepompen op de Belgische markt zijn afgestemd op het lokale klimaat, regelgeving en subsidies. Hieronder volgt een overzicht van de meest populaire systemen tegen 2025.
| Type warmtepomp | Warmtebron | Afgiftetype | Toepassing |
|---|---|---|---|
| Lucht-water warmtepomp | Buitenlucht | Water (cv, vloerverwarming) | Populair bij renovaties en nieuwbouw |
| Bodem-water warmtepomp | Grond (via sondes) | Water | Grote nieuwbouwwoningen |
| Water-water warmtepomp | Grondwater | Water | Plaatsen met beschikbaar grondwater |
| Lucht-lucht warmtepomp | Buitenlucht | Directe luchtverdeling | Kleine woningen of bijverwarming |
| Hybride warmtepomp | Lucht & gascondensatieketel | Water | Renovatie met bestaande gasketel |
Wat is de populairste warmtepomp in België?
De populairste warmtepomp in België is de lucht-water warmtepomp, vooral door haar lagere installatiekost en rendabiliteit in combinatie met vloerverwarming.
Welke warmtepomp scoort het hoogste op rendement?
De bodem-water warmtepomp heeft het hoogste seizoensgebonden rendement (SCOP) doordat de bodem een constante temperatuur heeft. Deze systemen vereisen echter een groter investeringsbudget.
Hoe werkt een hybride warmtepomp?
Een hybride warmtepomp combineert een lucht-water warmtepomp met een hoogrendementsketel op gas. In koude periodes springt de gasketel bij, wat het systeem flexibel maakt voor bestaande woningen.
Wat is het rendement van een warmtepomp in België?
Het rendement van een warmtepomp wordt uitgedrukt als COP (Coefficient of Performance) of SCOP (Seasonal COP).
| Type | Gemiddelde SCOP België 2025 |
|---|---|
| Lucht-water | 3,5 tot 4,0 |
| Bodem-water | 4,5 tot 5,0 |
| Lucht-lucht | 3,0 tot 3,5 |
| Hybride | 2,5 tot 3,5 afhankelijk van gasketel |
Een COP van 4 betekent dat de warmtepomp voor elke kWh elektriciteit die ze verbruikt, 4 kWh warmte produceert.
Welke factoren beïnvloeden het warmtepomprendement?
- Buitentemperatuur: Bij lagere temperaturen daalt het rendement van lucht/water-warmtepompen.
- Isolatiegraad van de woning: Hoe beter de isolatie, hoe efficiënter de warmtepomp werkt.
- Type afgiftesysteem: Lage temperatuurverwarming (zoals vloerverwarming) verhoogt het rendement.
Hoe verhouden warmtepompen zich tegenover gas?
Vergeleken met een gascondensatieketel, dat een COP van rond de 0,9–1,0 heeft, zijn warmtepompen 3 tot 5 keer efficiënter in energieomzetting.
Wat kost een warmtepomp in België in 2025?
De kostprijs hangt af van het type systeem en de graad van isolatie van je woning.
| Type warmtepomp | Gemiddelde prijs (incl. btw en plaatsing) |
|---|---|
| Lucht-water | € 8.000 – € 13.000 |
| Bodem-water | € 17.000 – € 25.000 |
| Lucht-lucht | € 2.500 – € 6.000 |
| Hybride | € 6.000 – € 10.000 |
Subsidies en premies kunnen deze kost gevoelig drukken (tot enkele duizenden euro’s).
Hoe wordt een warmtepomp geïnstalleerd?
De installatie van een warmtepomp gebeurt door een erkend installateur en bestaat uit:
- Plaatsen van binnen- en buitenunit
- Aansluiten op afgiftesysteem (bv. vloerverwarming, radiatoren)
- Bekabeling en regeltechniek
- Eventueel boren van geothermische sondes (voor bodemvarianten)
De installatieduur varieert van 2 dagen (lucht-lucht of lucht-water) tot 2 weken (bodem-water met boringen).
Wanneer is een warmtepomp installatie interessant?
Vooral bij nieuwbouwwoningen of grondige renovaties met goede isolatie en lage temperatuurverwarming is een warmtepomp een rendabele keuze.
Zijn er premies voor warmtepompen in 2025?
Ja. In Vlaanderen geeft de Fluvius-premie tot:
- € 300 per kW voor een lucht-water warmtepomp (max. € 1.800)
- € 4.000 voor bodem/water of water/water
- Extra bonus tot € 2.500 bij EPC-labelsprong
Premies zijn enkel geldig bij installatie door een RESCert-gecertificeerde installateur.
Wat zijn de onderhoudsvereisten van een warmtepomp?
Warmtepompen vereisen jaarlijks onderhoud voor optimaal rendement:
- Controle koelvloeistof en drukken
- Reinigen van filters en ventielen
- Smeerbeurt compressor indien nodig
- Controle ventilatoren of circulatiepompen
Onderhoudskosten liggen tussen € 125 – € 250 per jaar afhankelijk van het toesteltype.
Is een warmtepomp geschikt voor elke woning?
Niet elke woning is geschikt. Een warmtepomp is het efficiëntst bij:
- Goed geïsoleerde woningen
- Lage temperatuurverwarming
- Ruimte voor buitenunit of boringen
Voor appartementen of slecht geïsoleerde woningen zijn hybride alternatieven of lucht/lucht-systemen geschikt.
Hoe duurzaam zijn warmtepompen?
Warmtepompen verlagen de CO2-uitstoot met 30% tot 60% ten opzichte van gas. In combinatie met zonnepanelen of een thuisbatterij kan zelfs 100% hernieuwbare verwarming bereikt worden.
Wat zijn de voor- en nadelen van een warmtepomp?
Hieronder worden de plus- en minpunten opgesomd.
| Voordelen | Nadelen |
|---|---|
| Lage energiekost | Hogere aankoopprijs |
| Weinig CO2-uitstoot | Minder efficiënt bij oude radiatoren |
| Werkt op hernieuwbare energie | Buitenunit kan geluid maken |
| Premies in Vlaanderen | Ruimte buiten of voor boringen is nodig |
Welke merken warmtepompen zijn betrouwbaar?
Enkele goed scorende merken op de Belgische markt:
- Daikin (Japan) – Marktleider met efficiënte lucht/water systemen
- Viessmann (Duitsland) – Hoog rendement op bodem/water systemen
- Vaillant (Duitsland) – Goede prijs-kwaliteitverhouding
- Mitsubishi Electric (Japan) – Stil en onderhoudsvriendelijk
- Atlantic (Frankrijk) – Betrouwbaar in hybride systemen
Deze merken worden positief beoordeeld op installaties, service en garanties.
Een warmtepomp combineert energie-efficiëntie, milieuvriendelijkheid en lage verbruikskost in één systeem en is in 2025 meer dan ooit relevant in België. Met de juiste afstemming op jouw woning en een deskundige installatie biedt een warmtepomp een degelijk en duurzaam alternatief voor traditionele verwarmingssystemen. Laat je adviseren door een erkende installateur zoals AVS Service om met de juiste info en premies de best mogelijke investering te doen voor jouw woning.