Vanaf 2027 worden fossiele brandstoffen voor particuliere gebruikers in België systematisch duurder door de invoering van een Europese koolstoftaks via het nieuwe ETS2-systeem (Emissions Trading System 2). Deze bijkomende CO2-heffing geldt voor verwarming (zoals stookolie of aardgas) en transportbrandstoffen (zoals benzine en diesel) en maakt deel uit van het bredere Europese klimaatbeleid om de uitstoot van broeikasgassen tegen 2030 met minstens 55% te verminderen. In dit artikel lees je wat deze taks inhoudt, hoeveel ze kan kosten, op wie ze van toepassing is, en welke compensatie– en energiebesparende maatregelen er bestaan om de financiële impact te beperken.
Wat is de koolstoftaks vanaf 2027?
De koolstoftaks vanaf 2027 in België is een nieuwe milieubelasting op CO2-uitstoot voor huishoudens en kleine bedrijven. Deze wordt ingevoerd onder de naam ETS2, een uitbreiding van het Europese Emissions Trading System, en treft met name fossiele brandstoffen voor verwarming en transport.
Wat is het doel van de koolstoftaks?
Het doel van de koolstoftaks is het verminderen van CO2-uitstoot door het gebruik van fossiele brandstoffen duurder te maken. De Europese Commissie gebruikt dit systeem om klimaatdoelen te behalen.
Hoe verschilt ETS2 van het huidige ETS1-systeem?
Het verschil tussen ETS1 en ETS2 zit vooral in wie getroffen wordt. Waar ETS1 gericht is op grote industriële vervuilers, richt ETS2 zich op de gebouwde omgeving en het wegverkeer — zoals gezinnen en kleine ondernemingen.
Wanneer treedt de koolstoftaks daadwerkelijk in werking?
De koolstoftaks treedt officieel in werking vanaf 2027. Er is een overgangsperiode tot 2030 waarbij de prijzen gradueel zullen stijgen, afhankelijk van de CO2-prijs en het Europees vastgelegde plafond.
Wat gaat de koolstoftaks kosten voor een gemiddeld huishouden?
De impact op gezinnen zal voelbaar zijn in de energiefactuur. Voor een gemiddeld Belgisch gezin zijn de extra jaarlijkse kosten geraamd tussen €170 en €700, afhankelijk van energieverbruik en woningtype.
Welke factoren beïnvloeden de kostprijs per gezin?
Belangrijke factoren zijn:
- Aantal kilometers met een verbrandingsmotorvoertuig
- Graad van woningisolatie (EPC-waarde)
- Verwarmingstype (aardgas, stookolie)
- Grootte van het gezin
Hoe zal de kostenevolutie verlopen tussen 2027 en 2030?
De prijzen zullen elk jaar stijgen tot 2030 volgens een vast CO2-uitstoottarief. De Europese plafondprijs start in 2027 rond de €45 per ton CO2 en kan oplopen tot €140 in 2030, afhankelijk van marktfactoren.
Welke brandstoffen vallen onder de koolstoftaks?
De fossil fuels – benzine, diesel, stookolie, butaan, propaan en aardgas – zullen onderhevig zijn aan de bijkomende CO2-prijs.
Hoeveel stijgt de prijs van brandstoffen?
De geschatte prijsstijgingen tegen 2030 zijn:
- Benzine: +€0,104/liter
- Diesel: +€0,122/liter
- Aardgas: +€0,009/kWh
- Stookolie: stijging vergelijkbaar met diesel
Gaat deze taks ook gelden voor elektriciteit?
Nee, elektriciteit wordt niet rechtstreeks belast onder ETS2. Fossiele energiebronnen voor elektriciteitsopwekking vallen reeds onder het ETS1-stelsel, en elektriciteit uit hernieuwbare bronnen wordt niet belast.
Gaat iedereen dezelfde taks betalen?
De taks werkt volgens het principe ‘de vervuiler betaalt’. Dat wil zeggen: hoe meer fossiele brandstoffen je verbruikt, hoe meer je bijdraagt.
Heeft de locatie van de woning effect op de belasting?
Ja, bewoners van slecht geïsoleerde woningen — typisch op het platteland — ondervinden een grotere belastingdruk omdat hun verwarmingsbehoefte hoger is. In Vlaanderen zijn woningen gemiddeld warmer geïsoleerd dan in Wallonië.
Is er een verschil tussen huurders en eigenaars?
Huurders hebben vaak minder controle over de energietechnieken in hun woning. Zij kunnen financieel zwaarder getroffen worden, tenzij huisbazen investeren in renovatie.
Wat gebeurt er met de inkomsten van de koolstoftaks?
De inkomsten van de koolstoftaks gaan grotendeels naar het Europees Sociaal Klimaatfonds (ESKF), een fonds dat burgers ondersteunt die in een energiearmoedesituatie terechtkomen.
Hoeveel geld wordt voorzien voor België?
België krijgt naar verwachting €1,48 miljard uit het Europees Sociaal Klimaatfonds voor de periode 2026–2032.
Wie komt in aanmerking voor compensatie?
Kwetsbare groepen zoals:
- Lage inkomensgezinnen
- Alleenstaanden
- Groot gezinnen
- Huurders van energetisch slechte woningen
Hoe kunnen gezinnen de impact van de koolstoftaks beperken?
Er bestaan verschillende manieren waarop burgers proactief hun CO2-uitstoot kunnen verminderen en zo de nieuwe belasting onder controle houden.
Wat zijn de belangrijkste energiebesparende maatregelen?
Belangenrijke oplossingen zijn:
- Isolatie van dak, muren en ramen
- Installatie van een warmtepomp
- Overstap naar elektrisch rijden
- Aansluiting op een warmtenet
- Gebruik van zonnepanelen of thuisbatterij
Welke premies zijn beschikbaar?
Via Mijn VerbouwPremie en Fluvius bestaan hoge subsidies voor energetische renovaties, zoals isolatiewerken, nieuwe verwarmingssystemen en warmtepompen.
Welke sectoren worden niet getroffen door ETS2?
ETS2 geldt enkel voor kleine eindverbruikers en dus niet voor:
- Grote industriële bedrijven (blijven onder ETS1)
- Internationale luchtvaart en zeescheepvaart
- Landbouwsector
Wat zijn de klimaatsdoelstellingen van Europa?
De Europese Unie wil tegen 2030 de broeikasgasuitstoot met minstens 55% verminderen ten opzichte van 1990. Tegen 2050 is het doel volledige klimaatneutraliteit te bereiken.
Maakt ETS2 deel uit van ‘Fit for 55’?
Ja, ETS2 is een van de beleidsinstrumenten binnen het grotere ‘Fit for 55’-pakket, waarmee Europa haar Green Deal in praktijk brengt.
Heeft Vlaanderen bijkomende eigen maatregelen?
Vlaanderen heeft reeds bijkomende beleidsmaatregelen, zoals de renovatieplicht voor nieuwe eigenaars van energiezuinige woningen sinds 2023.
Hoe verhoudt dit zich tot ETS2?
De Vlaamse renovatieplicht verhoogt de druk op huishoudens om te investeren in duurzame technieken. Dit kan helpen om belastingeffecten van ETS2 te beperken.
Hoe wordt de koolstoftaks berekend?
De taks wordt berekend op basis van de uitstoot van CO2 per eenheid brandstof. Elke brandstof heeft een vastgestelde uitstootwaarde per liter of kWh.
Hieronder een overzicht van de uitstoot en bijbehorende tarieven:
| Brandstof | CO2-uitstoot | Verwachte prijsverhoging |
|---|---|---|
| Benzine | 2,31 kg/l | +€0,104/l |
| Diesel | 2,68 kg/l | +€0,122/l |
| Aardgas | 0,20 kg/kWh | +€0,009/kWh |
| Stookolie | 2,52 kg/l | vergelijkbaar met diesel |
Gaat de koolstoftaks ook gelden voor bedrijven?
Kleine ondernemingen zoals kapsalons, bakkers en KMO’s worden eveneens belast via ETS2 voor hun brandstofgebruik, maar grotere bedrijven vallen onder het ETS1- systeem.
Wat moet je doen vóór 2027?
Voor wie in België woont en gebruikmaakt van fossiele brandstoffen, is ETS2 een sterke financiële incentive om energie-efficiënter te gaan leven vóór 2027. Investeer in woningisolatie, duurzame verwarming, elektrisch rijden of zonne-energie. Maak slim gebruik van premies en subsidies om de belastingimpact te milderen.
Professioneel advies of begeleiding nodig? AVS Service helpt je met je overstap naar een energiezuinigere woning.