Wat is het verschil tussen een elektrische cv-ketel en een warmtepomp?
Het verschil tussen een elektrische cv-ketel en een warmtepomp ligt in het werkingsprincipe, rendement, energieverbruik en installatievereisten. Een elektrische cv-ketel zet elektriciteit rechtstreeks om in warmte, terwijl een warmtepomp warmte onttrekt aan de lucht, bodem of grondwater en dit omzet met behulp van een compressor en koelvloeistofcircuit.
Hoe werkt een elektrische cv-ketel?
Een elektrische cv-ketel verwarmt water via weerstandselementen en geeft dit af via het bestaande cv-systeem. Er is geen verbranding of rookgasafvoer nodig. Enkel elektriciteit is vereist.
Hoe werkt een warmtepomp?
Een warmtepomp haalt tot 80% van de warmte uit de omgeving. Compressoren verhogen de temperatuur van een koelmiddel zodat het warmte aan het huis afgeeft via vloerverwarming of LT-radiatoren.
Vergelijking tafel werkingsprincipe en rendement
Onderstaande vergelijking toont de belangrijkste verschillen tussen beide systemen.
| Kenmerk | Elektrische cv-ketel | Warmtepomp |
|---|---|---|
| Rendement | ≈ 100% | 300% – 500% |
| Werking | Directe elektrische verwarming | Warmte-extractie uit omgeving |
| Nood aan buitenunit | Neen | Ja (meestal) |
| Toepasbaar op bestaande radiatoren | Ja | Zelden, aanpassingen nodig |
Hoe energiezuinig is een elektrische cv-ketel in 2025?
De energiezuinigheid van een elektrische cv-ketel is relatief laag met een nuttig rendement van 100%, maar een hoog primair energieverbruik. De maandelijkse verbruikskosten liggen hoger omdat elektriciteit in België 3 tot 4 keer duurder is per kWh dan aardgas.
Wat is het gemiddelde verbruik?
Voor een woning met standaardisolatie van 120 m² bedraagt het gemiddeld verbruik van een elektrische cv-ketel 12000 – 18000 kWh per jaar. Bij een tarief van €0,30/kWh loopt dit op tot €3.600 – €5.400/jaar.
Wat beïnvloedt het verbruik?
- Type woning: open bebouwing verbruikt meer dan een rijwoning
- Isolatieniveau: hoe slechter de isolatie, hoe hoger het verbruik
- Tijdelijk gebruik: ideaal voor tweede verblijf of kleine studio’s
Is een warmtepomp geschikt voor elk type woning?
Een warmtepomp is geschikt voor goed geïsoleerde woningen met lage temperatuurverwarming zoals vloerverwarming of LT-radiatoren. In slecht geïsoleerde bestaande woningen zonder renovaties is ze minder doeltreffend zonder bijkomende ingrepen.
Wat zijn de vereisten qua isolatie?
Een warmtepomp functioneert optimaal bij een EPC-waarde lager dan 300 kWh/m². Passiefwoningen en BEN-woningen halen de hoogste rendementen (>400%).
Moet ik mijn radiatoren vervangen?
In de meeste gevallen wel. Radiatoren met lage aanvoertemperatuur (<45°C) zijn nodig om efficiënt gebruik te maken van een warmtepomp. Klassieke radiatoren vereisen hogere temperaturen die warmtepompen niet leveren zonder rendementsverlies.
Wat kost een elektrische cv-ketel versus een warmtepomp in België?
Een elektrische cv-ketel is goedkoper in aankoop, maar duurder in verbruik. Een warmtepomp is duurder in installatie, maar goedkoper in gebruik op lange termijn.
Kostentabel installatie en verbruik
Onderstaande tabel vergelijkt de kosten in 2025 op vlak van aankoop, installatie en jaarlijks verbruik.
| Type | Aankoop + Installatie | Jaarlijks verbruik (gemiddeld) |
|---|---|---|
| Elektrische cv-ketel | €2.500 – €3.500 | €3.600 – €5.400 |
| Lucht-lucht warmtepomp | €4.000 – €7.500 | €750 – €1.200 |
| Lucht-water warmtepomp | €8.000 – €15.000 | €600 – €1.000 |
| Geothermische warmtepomp | €15.000 – €25.000 | €400 – €800 |
Wat zijn de terugverdientijden?
De terugverdientijd van een warmtepomp bedraagt tussen 7 en 13 jaar, afhankelijk van isolatie en energieprijs. Een elektrische cv-ketel levert geen financiële besparing op lange termijn omdat het jaarlijkse verbruik veel hoger blijft.
Zijn er subsidies beschikbaar?
Ja. De Vlaamse overheid geeft in 2025 tot €3.000 premie voor de installatie van een warmtepomp via MijnVerbouwPremie. Voor elektrische ketels geldt geen rechtstreekse premie.
Hoeveel plaats heb je nodig?
Een elektrische cv-ketel neemt nauwelijks plaats in en hangt vaak aan een muur. Een warmtepomp vereist buiteneenheden en soms buffervaten, wat meer ruimte vraagt binnen en buiten.
Afmetingen vergelijking
- Elektrische cv-ketel: ± 50 x 70 x 30 cm
- Lucht-water buitenunit: ± 100 x 70 x 40 cm
- Geothermisch systeem: aparte ruimte voor buffervat, collector of boorput
Hoe zit het met geluidsoverlast?
Een warmtepomp produceert geluid via de buitenunit (30–50 dB), vooral bij lucht-lucht modellen. Een elektrische cv-ketel werkt volledig stil. Geluidsisolatie of plaatsing op voldoende afstand is vereist bij warmtepompen.
Welke oplossing is beter voor een renovatieproject?
Voor renovaties zonder grondige aanpassingen is een elektrische cv-ketel handig vanwege eenvoudige aansluiting op bestaande leidingen. Als men wel inzet op isolatie en LT-verwarming, is een warmtepomp veel efficiënter op vlak van gebruikskosten.
Zijn beide systemen compatibel met zonnepanelen?
Ja, beide systemen kunnen gevoed worden door zonnepanelen, maar warmtepompen zijn efficiënter in het omzetten van zonne-elektriciteit naar warmte (lager verbruik).
Wat zijn de milieueffecten?
Een warmtepomp reduceert de CO₂-uitstoot met 60–80% t.o.v. een elektrische cv-ketel, rekening houdend met gelijkaardige warmtevraag. Dit maakt ze veel duurzamer voor de Belgische energietransitie.
Wat is in 2025 de beste keuze voor de Belgische markt?
De beste keuze in 2025 hangt samen met woningisolatie, budget, ruimte en toekomstvisie. In goed geïsoleerde woningen met LT-radiatoren of vloerverwarming is een warmtepomp financieel en ecologisch superieur. Voor kleine woningen of tijdelijke situaties blijft een elektrische cv-ketel beperkt maar bruikbaar.
Beslissingstabel
Hieronder een beslisschema voor typische Belgische situaties.
| Situatie | Aanbevolen systeem |
|---|---|
| Goede isolatie, nieuwbouw, PV-panelen | Warmtepomp |
| Appartement / kleine studio | Elektrische cv-ketel |
| Renovatie zonder leidingen te vervangen | Elektrische cv-ketel |
| Volledige renovatie met vloerverwarming | Warmtepomp |
Een elektrische cv-ketel is gebruiksvriendelijk en eenvoudig te installeren in bestaande woningen, maar genereert hogere verbruikskosten. Een warmtepomp vereist een grotere investering en aanpassing van de infrastructuur, maar zorgt op lange termijn voor een lager energieverbruik, betere milieuscore en mogelijk subsidies. In Vlaanderen blijft de richting duidelijk: energiezuinig en toekomstgericht bouwen en renoveren met warmtepompen als structurele oplossing.